Chăm Sóc Người Cao Tuổi - Thách Thức Hay Vấn Nạn

Không có gì bí mật khi ngày nay, ngày càng có nhiều người đạt đến tuổi nghỉ hưu và sống lâu hơn nhiều so với những gì từng được mong đợi. Do thực tế này, ngày càng có nhiều người cao tuổi trong dân số, hay nói cách khác dân số thế giới nói chung và dân số Việt Nam đang già đi nhanh chóng.
Để làm rõ điều này xin mời các bạn cùng với Elcare Việt Nam đi phân tích quá trình già hóa dân số và những thay đổi, thách thức chúng ta sẽ phải đối mặt trong tương lai không xa.

1. Xu hướng già hóa dân số

Theo Liên hợp quốc (UN), dân số thế giới hiện nay khoảng 7,8 tỷ người và được dự báo tăng thêm khoảng 1,5 tỷ người vào năm 2050. Tuổi thọ dân số thế giới ngày càng tăng (năm 1950 tuổi thọ trung bình là 46,7 tuổi và tăng lên 71 tuổi vào năm 2020) . Hiện số người trên 65 tuổi đã vượt số trẻ em dưới 5 tuổi và sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050; số người trên 80 tuổi cũng sẽ tăng gấp 3 lần lê

        Hình 1. Xu hướng già hóa dân số trên thế giới

Hiện nay, thế giới có đến 89 trong số 189 quốc gia và vùng lãnh thổ có tổng tỷ suất sinh (TFR) dưới mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ), trong khi cách đây 50 năm chỉ có 8 quốc gia. Tỷ lệ sinh thấp là vấn đề đáng báo động tại nhiều nước, đặc biệt là tại châu Âu, Bắc Mỹ và Đông Á. Có 27 quốc gia trên thế giới suy giảm dân số từ 1% trở lên kể từ năm 2010. Trên thực tế, tỷ lệ sinh toàn cầu đã giảm từ 3,2 con/phụ nữ vào năm 1990 xuống còn 2,5 con/phụ nữ vào năm 2019 và có xu hướng giảm mạnh đối với các nước phát triển (ví dụ Nhật Bản, TFR là 1,48 con/phụ nữ) và được dự báo còn tiếp tục giảm trong thời gian tới. Tuổi thọ gia tăng và tỷ suất sinh giảm làm cho số lượng người cao tuổi trong cơ cấu dân số ngày càng tăng, tạo áp lực lên hệ thống an sinh xã hội trên toàn thế giới.

        Hình 2. Xu hướng già hóa dân số ở Việt Nam

Dân số Việt Nam hiện chiếm 1,25% dân số thế giới, đứng thứ 15 trong bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ1, trong đó có khoảng 12% dân số trong độ tuổi trên 60 (có trên 1,9 triệu người trên 80 tuổi); khoảng 7,3 triệu người cao tuổi sống ở khu vực nông thôn (chiếm khoảng 62,45%). Dự báo đến năm 2030, tỷ lệ người cao tuổi sẽ tăng lên 18% và đến năm 2050 đạt trên 30%.

Tuổi thọ trung bình ở Việt Nam đã tăng từ 68,6 tuổi (năm 1999) lên 73,2 tuổi (năm 2014), tăng dần lên 74,5 tuổi (năm 2019), dự báo tăng lên 78 tuổi (năm 2030) và đạt 80,4 tuổi (năm 2050). Chỉ số già hóa năm 2019 là 48,8%, tăng 13,3 điểm phần trăm so với năm 2009 và tăng hơn hai lần so với năm 1999. Đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng là hai vùng có chỉ số già hóa cao nhất cả nước (tương ứng là 58,5% và 57,4%). Tây Nguyên là nơi có chỉ số già hóa thấp nhất cả nước (28,1%) (theo Nguyễn Quốc Anh, 2019).

2. Thực trạng đối mặt

Với số lượng người cao tuổi ngày càng tăng trên khắp cả nước, đã có một số diễn biến tích cực, chẳng hạn như trình độ học vấn và tuổi thọ được nâng cao, cũng như khoảng cách tuổi thọ theo giới tính được thu hẹp và tỷ lệ nghèo đói ở người về hưu đã giảm trong 50 năm qua. 

Tuy nhiên, với mỗi sự phát triển tích cực, cũng có những thách thức. Khi người lớn già đi theo thời gian, nhiều người phải đối mặt với những thách thức về việc phụ thuộc kinh tế, sống một mình, cũng như những thách thức về sức khỏe như tỷ lệ béo phì tăng cao, nhiều người dùng thuốc theo toa hơn và số người mắc bệnh Alzheimer tăng mạnh. 

Khi người lớn sống lâu hơn, chúng ta bắt đầu thấy sự thay đổi về tuổi thọ ảnh hưởng đến sức khỏe của một người như thế nào và ảnh hưởng đến những người xung quanh chúng ta như những người chăm sóc người già. Trước tiên, hãy cùng xem xét những rủi ro sức khỏe mới đã ảnh hưởng đến dân số người cao tuổi như thế nào.

Rủi ro sức khỏe với dân số cao tuổi

Mặc dù nhiều người sống lâu hơn, họ cũng phải đối mặt với hậu quả của việc mắc các vấn đề sức khỏe kéo dài. Người cao tuổi không chỉ đến phòng khám bác sĩ và bệnh viện thường xuyên hơn mà còn liên tục cần kê đơn thuốc và thường cần được chăm sóc thêm, chẳng hạn như chăm sóc sức khỏe tại nhà hoặc cơ sở viện dưỡng lão.
Một trong những tình trạng bất lợi nhất mà người cao tuổi phải đối mặt hiện nay là chứng mất trí và bệnh Alzheimer. Năm 2018, ước tính có 5,7 triệu người Mỹ đang sống chung với bệnh Alzheimer. 

Theo khóa học về bệnh Alzheimer và chứng mất trí nhớ của CEUfast :

"Sa sút trí tuệ là một hội chứng thường có tính chất mãn tính hoặc tiến triển, gây ra bởi nhiều bệnh lý về não ảnh hưởng đến hành vi, trí nhớ, suy nghĩ và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày."

"Bệnh mất trí không phải là một căn bệnh đơn lẻ, mà là một tình trạng đặc trưng bởi sự suy giảm vĩnh viễn chức năng trí tuệ. Nó không chỉ là sự suy giảm trí nhớ mà còn là các vấn đề về ngôn ngữ, khả năng phán đoán, giải quyết vấn đề và hiểu biết. Nhiều tình trạng dẫn đến chứng mất trí, nhưng nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng mất trí ở Hoa Kỳ là bệnh Alzheimer. Chứng mất trí không có cách chữa khỏi và tiến triển; cuối cùng dẫn đến sự phụ thuộc hoàn toàn và tử vong."

Theo các nhà nghiên cứu, 1 trong 3 người lớn tuổi cuối cùng sẽ chết vì bệnh Alzheimer hoặc một dạng mất trí nào đó. Tình trạng này gây gánh nặng rất lớn cho hệ thống chăm sóc sức khỏe, với chi phí hàng năm vượt quá một phần tư nghìn tỷ đô la. 

Một mối quan tâm lớn khác mà người cao tuổi đang phải đối mặt là tình trạng sử dụng nhiều loại thuốc , tức là việc dùng nhiều loại thuốc sẽ dẫn đến chi phí chăm sóc sức khỏe lớn, tăng nguy cơ gặp Phản ứng có hại của thuốc (ADR) và không tuân thủ dùng thuốc ở người lớn tuổi.

Trong khi can thiệp y khoa thường xuyên nhất được thực hiện bởi các bác sĩ lâm sàng là viết đơn thuốc, thì việc sử dụng thuốc cũng có những tác dụng phụ đáng kể. Theo quan điểm của một chuyên gia y tế, khóa học Polypharmacy của CEUfast nêu rõ, “ điều quan trọng là các y tá vẫn là những người ủng hộ bệnh nhân dũng cảm trong khi vẫn duy trì các biện pháp chăm sóc sức khỏe an toàn. Bác sĩ thường thay đổi chế độ dùng thuốc và các y tá phải giải thích những thay đổi này cho bệnh nhân. Polypharmacy là một vấn đề lớn trong thời đại y học theo hướng dẫn này và các y tá đóng vai trò quan trọng như một trạm kiểm soát sự cần thiết của liệu pháp dược lý, đặc biệt là ở nhóm người cao tuổi ”.

Những thách thức khác mà dân số người cao tuổi ngày càng tăng phải đối mặt là tỷ lệ béo phì và tiểu đường ngày càng tăng, cũng như nhiều người lớn tuổi gặp khó khăn về tài chính và phải làm việc thêm nhiều năm sau khi nghỉ hưu so với dự kiến ​​ban đầu. 

Nhiều người trẻ tuổi cũng phải vào cuộc và chăm sóc các thành viên gia đình hoặc bạn bè cần được hỗ trợ. Chỉ riêng tại Hoa Kỳ, khoảng 25 phần trăm người lớn trong độ tuổi từ 18 trở lên đã báo cáo rằng họ đã chăm sóc hoặc hỗ trợ người mắc bệnh hoặc khuyết tật lâu dài. Và thật không may, những người chăm sóc có nguy cơ cao hơn đối với các hậu quả tiêu cực về sức khỏe, bao gồm căng thẳng và trầm cảm, và cần được hỗ trợ nhiều hơn để bảo vệ sức khỏe của chính họ.

Gây ảnh hưởng đến người chăm sóc

Các vai trò mà người chăm sóc đảm nhiệm có thể diễn ra dần dần, chẳng hạn như thỉnh thoảng giặt quần áo cho ai đó hoặc mua sắm hàng tạp hóa theo thời gian. Hoặc, có thể xảy ra khi có sự cố bất ngờ, chẳng hạn như ai đó bị đau tim hoặc tai nạn và cần được giúp đỡ ngay lập tức. 

Cho dù là thành viên gia đình, bạn bè hay hàng xóm ở cuối phố, việc chăm sóc ai đó không phải lúc nào cũng là một nhiệm vụ dễ dàng. Một số nhiệm vụ có thể đi kèm với việc chăm sóc bao gồm mua sắm, nấu ăn, dọn dẹp, cung cấp phương tiện đi lại, cũng như giúp người được chăm sóc mặc quần áo, tắm rửa hoặc thậm chí uống thuốc. 

Là người chăm sóc, bạn dễ bị choáng ngợp, nhưng nếu bạn làm theo các bước được khuyến nghị sau, bạn có thể cảm thấy khá hơn một chút về tình hình này:

• Các bước đầu tiên: Một trong những bước đầu tiên bạn nên thực hiện với tư cách là người chăm sóc là xác định mình là người chăm sóc. Sau khi xác định mình là người chăm sóc cho ai đó, bạn có thể giúp họ giải quyết các vấn đề sức khỏe của chính họ và tìm hiểu những hành động cụ thể mà bạn có thể thực hiện để hỗ trợ họ. Với sự đồng ý và cho phép của họ, bạn nên đề nghị nói chuyện với họ về tài chính và mong muốn chăm sóc sức khỏe, giúp hoàn thành thủ tục pháp lý và cập nhật tình hình sức khỏe của người đó cho gia đình và bạn bè.
• Chăm sóc bản thân: Điều quan trọng cần nhớ là bạn không thể luôn hoàn hảo và bạn có quyền đối với mọi cảm xúc của mình. Trầm cảm thường là một trong những tình trạng phổ biến nhất mà người chăm sóc lâu dài sẽ gặp phải và bạn nên cố gắng giải quyết ngay nếu bạn bắt đầu cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào. Điều quan trọng là phải đặt ra kỳ vọng thực tế cho bản thân và người thân yêu của bạn, vì điều này sẽ giúp ích cho cả hai về lâu dài.
• Yêu cầu trợ giúp: Chăm sóc không phải là nhiệm vụ dễ dàng, và điều bắt buộc là phải biết rằng bạn có thể yêu cầu trợ giúp và hỗ trợ. Theo số liệu thống kê gần đây, khoảng 50 phần trăm người chăm sóc không nhận được sự trợ giúp từ bên ngoài. Vì vậy, thật tốt khi biết rằng có các nhóm hỗ trợ trực tuyến và trong cộng đồng của bạn mà bạn có thể tham gia và tìm thấy ai đó để trò chuyện. Mọi người có thể hợp lực và cung cấp cho bạn các dịch vụ và cơ hội mà nếu không bạn có thể không biết đến. 

Chăm sóc ai đó đi kèm với nhiều thách thức, nhưng cũng mang lại phần thưởng ngọt ngào khi biết rằng bạn đang tạo ra sự khác biệt trong cuộc sống của ai đó. Chuẩn bị cho một cuộc khủng hoảng ngắn hạn là một chuyện, nhưng đôi khi cuộc sống không phải lúc nào cũng diễn ra theo cách đó và bạn có thể phải chăm sóc trong một khoảng thời gian dài hơn. Thật tốt khi chuẩn bị cho hành trình phía trước của bạn và biết rằng trước tiên bạn phải chăm sóc bản thân để có thể chăm sóc người thân yêu của mình. 

Cuối cùng, một trong những điều quan trọng nhất mà bạn có thể mang về với tư cách là người chăm sóc là trở thành người bạn đồng hành. Nhiều lần, người mà bạn chăm sóc chỉ cần một người để nói chuyện cũng nhiều như họ cần sự giúp đỡ của bạn về mặt thể chất. Điều quan trọng cần nhớ là với tư cách là người chăm sóc, bạn đang nỗ lực để đảm bảo rằng người thân yêu của bạn sống một cuộc sống hạnh phúc, khỏe mạnh và lâu dài.

-----------------------------------------------------------------

Công ty TNHH Elcare Việt Nam là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp thiết bị y tế chất lượng cao, phục vụ cho nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân Việt Nam, đặc biệt là đối tượng người cao tuổi. Với phương châm "Sức khỏe là tài sản quý giá nhất" Công ty TNHH Elcare Việt Nam luôn luôn nỗ lực để mang đến những giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện và hiệu quả nhất cho khách hàng. Chúng tôi hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự tin tưởng và ủng hộ từ cộng đồng, góp phần vào công cuộc nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe của người dân Việt Nam.

CÔNG TY TNHH ELCARE VIỆT NAM
Địa chỉ- Số 80 Hạ Yên Quyết, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
☎️Hotline: 0838.679.333
Website: 🌐https://elcare.vn
Xem đường đến: tại đây
Email: elcarevietnam@gmail.com